|
ماهیگیری در خرمشهر
ماهی صبور نوعی ماهی از راستهٔ شگ‌ماهی‌شکلان (Clupeiformes) و خانوادهٔ شگ‌ماهیان (Clupeidae) و سرده صبوران (Tenualosa) است. صبور از دریا به رودخانه برای تخم ریزی مهاجرت می‌کند و برای محافظت از خود به صورت آرایش ماهی بزرگ قرار می‌گیرد. ماهی صبور تنها گونه در بین ماهیان جنوب ایران است. مشخصاتدر ماهی صبور قاعده باله مخرجی بزرگتر از قاعده باله پشتی است. این ماهی دارای شکمی فلس‌دار است و کیسه شنای آن از جلو با معده و از پشت با مخرج ارتباط دارد. ماهی صبور ۲ سوپر آروارهٔ بالایی دارد و پشت سر پوش آب ششی آنها یک لکه سیاه وجود دارد که به دنبال آن لکه‌های کوچکتری قرار گرفته‌است.
خاطره ای از تنگاره ماهشهر تماشای صحنه ی ماهی صبوری که روی منقل در حال کباب شدن است، برای یک خوزستانی در حد لذت تماشای زنده و حضوری بازی برزیل و آرژانتین در استادیوم مرکزیِ ریودوژانیرو است و بیشتر. وقتی مادر شروع به هنرنمایی می کند، ماهیهای صُبور را پاک کرده و با حَشوی تندی از سیر و گشنیز و تمر هندی به علاوه ماهی «صُبور»؛ چنان معجون خدایی می سازد و بویی به راه می اندازد که دل هر رهگذری را از ضعف به پیچ و تاب در می آورد و تاب مقاومت را از هر کسی میرباید.
در آلبوم خاطرات یک جنوبی اصیل ماهی صُبور از شدت اهمیت، عضوی از اعضای خانواده محسوب می گردد. همه ی عالم و آدم می دانند که ناف یک جنوبی را با ماهی می برند اما ماهی صُبور از میان ماهیان چیز دیگری است. نزدیک ظهر منقل فراهم می گردد، جالی ها مهیا می شوند، صُبورها بر طبق های بزرگ بر دستان ِ پر برکت مادر حمل می شوند تا کنار منقل! ماهیها پهن می شوند روی جالی ها و جا خوش می کنند، زغالها گُر می گیرند و بو بلند می شود. نگارنده بخوبی بیاد دارد که در هنگام نوجوانی در سالهای 62تا69 از اواخر بهار تا اوایل پاییز در شهر خودمان بندرماهشهر، ظهر روزهای جمعه ول وله ای بپا میشد و دم هر خانه ای درامی پر از آتش و چوب وزغال برپا میگردید و چندین جالی پر از "صبور حشوزده" در آن، جا داده میشد که بعضی از آن جالیهای صبور متعلق به چند همسایه آنسوتر بود فکرش را بکنید: از این سر تا آن سر خیابان در دوطرف پیاده رو دم هر دوسه خانه یک درام پر از زغال و بوی اغواء کننده حشو وصبور... شنیدن کی بود مانند دیدن؟ البته برخی نیز برای راحتی کار، جالیهای صبورشان را به یک نانوایی سنتی بنام " نانوایی جهاد" در خیابان منتظری امانت میدادند تا در تنور گلی آن پخته شود و بهمراه چند عدد نان سنتی داغ خوشبو و خوشمزه نانوایی تحویل بگیرند و نوش جان کنند. (ماهشهریهای قدیمی تنور سنتی نانوایی جهاد را بخوبی بیاد میآورند و میدانند بنده چه عرض میکنم) ...یادش بخیر چه عطر و بویی عطر داشت آمیزه ای از بوی نان تنوری و صبور و شرجیهای ماهشهر...! راست گفته اند که هیچ چیز مثل سابقش نمیشود..!
 و اینجاست که صبر و استقامت معنای خود را از دست می دهد، یک جنوبی اصیل در برابر واژه ی مقدس " صُبور" هیچگونه مقاومتی از خود نشان نمی دهد. شاید این گفته نشده، اما این موجود نازنین دارای ابعاد فراوانی است که برای یک خوزستانی بُعدی فرا مادی و معنوی گونه به خود گرفته است. "صُبور" جزئی از فرهنگ، زندگی و سنت جنوبی ها است.برای خودش احترامی دارد، اینقدر که هرگز تکه تکه نمی شود، همانطور درسته و کامل باید باقی بماند، حتی بر سر سفره هم نباید تکه اش کرد، آخر می دانید ؟ درست نیست! به شآن و منزلتش توهین می شود به باور قديميان ماهشهر ماهي صبور درطول عمرش از خوردن آب دريا عطشش فروكش نميكند مگر اينكه در شكم انسان جاخوش كند و آنگاه سيراب خواهدشد!
جالبست بدانید که در فرهنگ اینجا، اگر خانواده ای بخواهد بستگان خیلی عزیزش را گردهم بیاورد و به یک ناهار آبرومندانه دعوت کند، اگر در فصل گرما باشد، به احتمال قریب به یقین آن غذای مقدس "صُبور" خواهد بود چرا که تنها خوراکی است که همه جنوبیها آنرا دوست خواهند داشت و هیچکس را یارای خودداری از حضور برسر سفره ای که "صُبور" در آن میباشد، نیست!  صُبور برای خودش آدابی دارد، باید انگشتانت را آرام و نوازش گونه بر آن توده ی گوشتی مطبوع و خوش منظر سُر بدهی، هرگز عجله نکن که کار دست خودت می دهی، خارهایش بی رحمند و بی اندازه زیاد هستند.
طرز تهیه ماهی صبور مواد لازم: سبزي ماهي شامل : ( گشنيز + شنبليله (خيلي كم كه تلخ نشود )
فلس ماهي را لازم نيست تميز كنيم و بهتر است مقداري شيره خرما بر روي آن بماليم تا از سوختن پوست آن به هنگام كباب كردن اش روي اتش ، جلوگيري شود ( چون پوست سوخته آن باعث ايجاد مزه تلخ مي شود ).
مقداري آب تمر هندي داخل شكم ماهي‌مي‌ريزيم تا جذب ماهي شود. سپس سبزي‌ها راشسته و آنگاه پيازها خرد مي‌كنيم. سيررا پاك و رنده كرده و اين مواد را به سبزي اضافه‌مي‌كنيم.
آماده كردن ، " حشو" : سير داغ و پياز رنده شده را سرخ كرده و مقداري هم تمر هندي سفت درست مي كنيمو با هم مخلوط كرده در مرحله بعد فلفل و نمك و بقيه آب‌تمرهندي را به همراه رب‌گوجه فرنگي به مواداضافه كرده و هم مي‌زنيم و در داخل شكم ماهي‌مي‌گذاريم. مخلوط بدست آمده را كه در داخل شكم ماهي قرار مي دهندبه زبان " حشو " مي نامند هدف از اين كار خوشمزه شدن ماهي و جلوگيري از سوختن گوشت آن است
سپس ماهي‌ها را داخل توري ماهي‌قرار داده و آن را كباب مي‌كنيم و يا مي‌توانيم آنهارا دورن فر گذاشته و كباب كنيد . براي كساني كه در آپارتمان زندگي مي كنند و امكان كباب كردن روي آتش وجود ندارد مي توانند از فر استفاده كنند مي توان شكم ماهي را هم با نخ دوخت و توي ماهي تابه سرخ كرد ! هر چند كباب كردن آن روي آتش مزه ديگري دارد . قديمها كه تنورهاي نانوايي سنتي وجود داشت از اين تنورها براي كباب كردن ماهي صبور استفاده مي شد .
چند نكته :
درباره وبلاگ
 آخرین مطالب
نويسندگان
|
|||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: